ظن طریقیظن دارای نقش طریقی نسبت به واقع، و غیر مأخوذ در موضوع حکم شرعی را می‌گویند. ۱ - تعریف ظن طریقیظن طریقی، مقابل ظن موضوعی بوده و عبارت است از ظنی که فقط جنبه طریقیت آن برای حکم واقعی واقع در نظر گرفته شده و از واقع حکایت می نماید. ۲ - عدم اخذ ظن طریقی در موضوع حکم شرعیظن طریقی به عکس ظن موضوعی در موضوع حکم شرعی اخذ نشده است؛ به عبارت دیگر، حکم شرعی بر نفس موضوع مترتب شده است و ظن، صرفاً طریق احراز موضوع حکم بوده و قید موضوع نیست و فقط در تنجز تکلیف بر مکلف تأثیر دارد، مانند قطع طریقی که طریق به حکم واقعی بوده، ولی خود دخالتی در ثبوت حکم بر موضوع ندارد، با این تفاوت که طریقیت قطع، بنفسه و طریقیت ظن معتبر به جعل شارع است. [۱]
انصاری، مرتضی بن محمدامین، فرائد الاصول، ج۱، ص۶.
[۴]
فیض، علیرضا، مبادی فقه واصول، ص۲۱۷.
[۶]
ولایی، عیسی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ص۲۳۴.
[۷]
حیدر، محمد صنقور علی، المعجم الاصولی، ص۷۲۱.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «ظن طریقی». |